Cilt Yaşlanması, UV Radyasyonu ve Güneşten Korunma-1

Mayıs 17, 2016 53 Comments A+ a-

Merhaba...

Bu hafta sizlerle, iki bölüm halinde cilt yaşlanması, güneşten korunma, UV radyasyonu ve güneş koruyucularla ilgili bilgilerimi paylaşacağım.

Mayıs ayını ortaladık, İstanbul'da güneş bu sene biraz geç de olsa yüzünü göstermeye başladı. Yaz mevsimi kapımıza dayanmışken, güneş koruyuculara olan ilgimiz de artmaya başladı. Ben de, bu konudan bahsetmek için doğru bir zamanda olduğumuzu düşünüyorum.




Cildimiz, bizim en büyük organımız; aynı zamanda da dış etkenlere karşı koruyucumuz... Bizi, her türlü hasardan korumaya çalışıyor, mikroorganizmalarla ve serbest radikallerle sürekli mücadele ediyor. Vücudumuzun su kaybını kontrol ederken, vücut sıcaklığımızı düzenliyor. Terleme ile toksinlerimizi atarken, bir yandan da vücut ısımızı ayarlıyor. Sürekli esnek kalmaya çalışıyor ve durmadan iyileşmeye çalışıyor. Bu kadar ciddi yük kaldıran cildimizi elimizden geldiğince korumamız ve onu ihmal etmememiz gerekiyor.

Cildimizi korumamız gereken en önemli faktörlerden biri, güneş... Güzel ve sağlıklı görünmek, kırışıklıklarla savaşmak bir yana dursun; cilt kanseri, benler, güneş yanıkları, alerjik sorunlar güneşin zararlarından bazıları...

Yazımın bu bölümünde, kısa kısa, hepimizin aşina olduğu bazı kavramlardan söz etmek istiyorum:

Lisedeki kimya derslerinizden hatırlayın; maddeyi atomlar oluşturur. Atomlar da; nötron, proton ve elektronlardan oluşurlar. Bu üç küçük parçacıktan elektronlar, hareketlidirler ve bir yere tutunmak isterler. Elementlerdeki elektron sayılarına bakarak da, o atomun metal, ametal, yarı metal yada soygaz olduğunu anlarız. İşte, bu elektronlardan bazıları, atmosferde tutunacak herhangi bir atom bulamazlar. Fakat, kararsız yapıda da kalamadıkları için; sürekli tutunacak bir yer ararlar. İşte, biz bu başı boş elektronlara "serbest radikaller" diyoruz. Cildimiz güneşin etkisiyle, UVA radyasyonuna maruz kaldığında; havadaki oksijenin de etkisiyle, serbest radikallerin kendisine tutunmasını sağlayan bir yapıya kavuşur. UVA radyasyonu sebebiyle cildimize tutunan bu serbest radikaller, cilt hücrelerimizi etkileyerek, hücre DNA'sına ulaşır ve hücre ölümüne sebep olur. Biz bu hücre ölümüne "yaşlanma" deriz.

Peki, nedir bu UVA ve UVB?

Ultraviyolenin kısaltması olan UV, ışıktan gelen bir enerji türüdür. Bu enerji türünün kanserojen olduğu, bilimsel olarak kanıtlandı. Güneşten gelen üç çeşit enerjinin (görünen ışın, infrared ışın, ultraviyole ışın) bir tanesidir. Ultraviyole ışın da dalga boylarına göre üçe ayrılır ancak, bu dalga boylarından sadece ikisi vücudumuzu etkiler.

"UVA" dediğimiz, "Aging Ultraviolet" bizi yaşlandıran güneş ışığıdır. UV radyasyonunun bence en tehlikelisidir... Dalga boyu çok geniş olduğu için, cildimizin derinlerine kadar ulaşır. Cildimizin kolajen dokularında yıkıma yol açar ve erken kırışıklıklara, sarkmalara ve hücre ölümlerine sebep olur. Üstelik, dalga boyundan dolayı; bulutlu havalarda ve kapalı ortamlarda bile etkilidir. Yani, güneşle aramızda bir cam olması bizi UVA'dan korumaz. Sadece yazın değil, yılın dört mevsiminde ve her hava koşulunda bize zarar verir.

"UVB" dediğimiz "Burning Ultraviolet" ise, daha kısa dalga boyunda bir ışıktır. Fakat, UVA'dan daha masum görünmesin; bu kısa dalga boyu, kendisine UVA'dan kat kat fazla bir enerji kapasitesi sağlar. Kısa dalga boyu cildin derinliklerine inmesini önlese de, çok güçlü bir ışık olması sebebiyle DNA hasarına ve buna bağlı cilt kanserine sebep olur. Güneş yanıkları da UVB ışınlarının marifeti... UVB neyse ki, camdan geçemez ve kapalı alanlarda bize etki edemez.

Güneşin UVA ışınlarının bize ne kadar zarar verdiğinin en belirgin örneği, alttaki fotoğrafta gördüğünüz ABD'li tır şoförü...


William McElliot 28 yıl boyunca tır şoförlüğü yapmış bir Amerikalı... Bu süre içinde, yüzünün sol tarafı camdan sürekli güneş ışınlarına maruz kalıyor, yani UVA radyasyonuna. Bunun sonucunda da, sol tarafında yaşlanmanın etkileri çok daha belirgin bir şekilde ortaya çıkıyor. Chicago Üniversitesi bilim adamları, Jennifer R. S. Gordon ve Joaquin C. Brieva, bu kişinin düzenli cilt kanseri taraması yaptırması gerektiğini söylüyor. Bence, güneşin bize ne kadar zarar verdiğini; bu fotoğraf benden çok daha iyi anlatıyor.

Güneş, en çok hayatımızın ilk 20 yılında bize zarar veriyor, bu yüzden çocukluktan itibaren güneş koruması alışkanlığı kazanmamız gerekiyor.

İşte bu noktada, aklımıza gelen ilk soru; peki D vitamini ihtiyacımız ne olacak, olabilir. D vitaminini, vücudumuzda besinlerle sentezleyemiyoruz. Bunun için, güneş ışığına ihtiyacımız var. D vitamini sentezleyebilmemiz için, güneşte ne kadar kalmamız gerektiğiyle ilgili kesin bir süre yok. Korumasız cildimizle ne kadar sürede kızarma, pembeleşme yaşıyorsak, bunun yarısı kadar bir süre bizim için yeterli olacaktır. Bunun için de, tüm vücudumuza güneş banyosu yaptırmamıza gerek yok. D vitamini sentezleyen hücrelerimiz yüzümüzde ve göğüs bölgemizde çok azken, ellerimizin üzerinde daha fazladır. Dolayısı ile, kollarımıza ve bacaklarımıza güneş banyosu yaptırıp; yüzümüzü ve göğsümüzü koruyabiliriz.

Benim kişisel tavsiyem, güneşin altına bahsettiğim güvenli süre içerisinde ve öğlen 11:00 ile 14:00 arası dışında bir vakitte, vücudunuzun ihtiyacı olan D vitamini için uzanmanız... Bir takım medyatik bayanların ten rengine kavuşmak için değil...

Bir sonraki yazımda; SPF, PA faktörlerinden, fiziksel ve kimyasal güneş koruyuculardan bahsedeceğim.

Sevgilerimle...




53 yorum:

  1. yaa inanılmaz bir örnek nasıl kırışmış güneşe maruz kalan yer çok faydalı bir paylaşımdı teşekkürler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. O fotoğraf, benden daha çok şey anlatıyor gerçekten 😊 Ben teşekkür ederim okuduğun için😊

      Sil
  2. Blana! seni alkışlıyorum... Tam makale kıvamında bir yayın hazırlamışsın... atom, elementler, serbest radikaller, dalga boyları, hipotez, tez... Kimya ağladı :)))
    Senin bilgilendirici yayınların bize bir ışık Blana!
    Güneşe alerjim var, gözlüksüz çıkamıyorum şimdi şu fotodan sonra kremi de daha özenli kullanacağım kesin ;)
    Teşekkürler, emeğine kalemine sağlık... vaktin bol olsun... bilimle uğraşmak kolay değil hele kimya kısmı aman aman :)))

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kore Fenomeni, kimyacıyım burda çok bilmişlik yapma, diyorsun😃 Ben güneşin etkilerinden bahsettim, kimyaydı, bilimdi ne haddime😉

      Sil
    2. Hayat kimya blana! 😂 hiç öyle demem ben tamamen uydurma 😂😂😂

      Sil
  3. güneşten hele ki UVA ve B ışınlarından korunmak çok önemli direk cildi yaşlandırıyor.. kremsiz dışarı adım atmamak lazım hiç bir zaman..bu arada hala göremiyorum panelde senin gönderilerini GFC den silip yeniden üye oldum bakalım düzelecek mi..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yaz-kış koruyucu kullanmak şart, fakat toplumun büyük kesimi bu konunun ne kadar önemli olduğunun farkında değil. Hele ki UVA kapalı ortamda da etkilediği için, gizli bir tehlike... Gfc'den silip tekrar takip edince kesin düzeliyor İrem Hanım, çok teşekkür ederim desteğiniz için❤️❤️

      Sil
  4. Ay müjdeler olsun yazın Blogger List'te çıktı :)

    Çok yararlı bir yazı dizisi olacak bu Blana'cım, ellerine sağlık şimdiden. Merakla kalan kısmını bekliyorum. Öpüyorum!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok şükür❤️❤️ O kadar üzüldüm ki, kaç gündür bu konu yüzünden.
      Ben teşekkür ederim Başak'cım, öpüyorum kocaman😊

      Sil
  5. D vitamini için güneş ışığının faydasını bildiğim halde, göz alerjim yüzünden eve kapandığımdan dolayı pek anlaşamıyoruz.. Hata yapıyorum ama göz acısından daha iyidir :) Yine de söylediklerini aklımda tutacağım, bundan sonra daha çok dikkat! :))
    Blana'cığım ellerine, emeğine sağlık❤

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Akela biliyorum senin derdini, benim dr güneş alerjim var. Çok zor... Kapalı alanda da olsan, bir güneş koruması (UVA koruması da içeren) kullanmalısın canım. D vitamini sentezlemek için ellerden iyisi yok, elleri koy güneşe 15 dakika😊😊 Öpüyorum❤️❤️

      Sil
  6. oo ne kadar ilginçmiş. bu güzel bilgiler için teşekkürler canım. d vitaminsiz olmaz dikkatli güneşlendik mi sorun yşamayız evet ;)

    YanıtlaSil
  7. Harika bir yazı olmuş.. Ben beyaz tenliyim ve açıkcası eskisi gibi güneşlenmiyorum artık sevmiyorum hem de vucudumda özellikle sırtımda fazlasıyla ben olduğundan bir kaç sene önce başladım güneşlenmemeye. bu yüzden güneş kremleri benim için çok önemli, güneşte geçirdiğim vakitte.. Ama Blana 11-14 arası deniz de çok güzel oluyo ya onu napicaz :))

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Esra'cım benim de tenim çok beyaz ve ben sorunum da var, üstüne de alerjim var güneşe😃 Sahilde suya dayanıklı bir koruyucu kullanıp (bence fiziksel bir koruyucu hatta) sudan çıkınca da koruyucuyu yenileyip gölgede kalmak lazım o saatlerde😃

      Sil
  8. Canım, ne kadar güzel ve bilinçlendirici bir yazı dizisi oluyor bu. Emeğine sağlık. Tır şoförünün örneği gerçekten çok ilginç geldi bana. Ben de beyaz tenliyim. Hiç bir zaman güneşlenmeyi sevmedim, sevemedim. Kolay kolay yanmam da, kızarırım pancar gibi. 17-18 yaşlarındayken bir yaz azmetmiştim. Sırayla güneş yağı, kakao yağı, havuç yağı, bebe yağı en son da kola sürüp yanmaya çalışmıştım. Yine de pancarlıktan öteye gidememiştim. Cahillik işte ne gereği var halbuki. Şimdi bak Akdeniz'deyim. Şu an dışarıda 35 derece hava var. Denize gittiğimizde kim ne derse desin, denizden çıkıyorum hemen şemsiye altına, kendimi asla yakmıyorum, kremlerle korunmaya çalışıyorum. Apak Beyazım, utanmıyorum, mutluyum :))

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İstanbul Hanımefendisi, ben de bir sene yanmaya çalıştım, 5 kez hastaneye kaldırıldım, 17 yaşımdaydım😃 Ne kadar yanlış yapmışım. Beyaz kalmak en güzeli, en doğrusu Hanımım, ben de öyle yapıyorum😊😊

      Sil
  9. Çok şaşrdım ne kadar çok kırışmış Aslında ben çok dikkat etmiyordum bu konuda :( dikkatli olmak lazımmış teşekkür ederim çok güzel bir yazı olmuş <3

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Süslü Püslü, koruyucusuz çıkmamak, bunu alışkanlık haline getirmek lazım. Bronzlaşmak dediğimiz şey, cildimizin zarar görüp kendini bu zarardan korumaya çalışması ile oluyor. Okuduğun için ben teşekkür ederim❤️❤️

      Sil
  10. Hocam benim kimya dersim hep çok kötüydü ama öğretmenim sen olsaymışsın böyle olmazmış eminim :))) Fotoğrafı görünce şok oldum ımanın ya korunmak lazım tabiki de annem önceleri dışarı çıkmadan önce güneş koruyucu sürdürürdü yüzümüze.

    Bende yazın güneşle beraber burun kenarlarıma çiller geliyor :D birde 2'den sonra bazen 3'te güneşleniyorum erken gitmem yüzümdeki benler için zararlı ;) Yalnız kırışıklık demeseydin iyiydi be Blanam, şuan kırışıklık olmasa da ileri de ağlarım ben yaaa :D

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Komşum cil seviyorum ben yaaa ������

      Sil
    2. Gözde o incecik, hassas cildinle koruyucusuz asla çıkmaman gerek, hele de çillerin varsa😱 Güneş lekeleri arttırır, kontrolsüz hücre bzulmalarına yol açar. Annene tam destek veriyorum

      Sil
    3. ahaha komşum sona koyduğun ikonları tanımamış 😂Blanammm :) senden anne olur ben okeyliyorum ;) yok yok geçen senden dersimi aldım ben :*

      Sil
    4. Valla yaa neydi ki o ikonlar 😂 Kesinlike BLANA MAŞALLAH YAAA 😉

      Sil
  11. Çok iyi bir yazı olmuş. Pür dikkat okudum. Günesin bu kadar zararlı oldugunu cidden bilmiyordum bronzlasmak uğruna o kadar saat altında yatıyordum bundan sonra aslaaaaa :))

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çağla'cım, güneş koruyucu kullan mutlaka. Sen zaten çok bilinçlisin bir çok konuda... Bronzluk bize hoş gelse de, güneşten zarar gören cildimiz kendini savunmaya çalıştığı için oluyor. Çok dikkatli olmak lazım😊 Öpüyorum❤️❤️

      Sil
  12. tatlım merakla okudum yazını, bilmediğim yeni şeyler öğrendim. güneşin zararlarına maruz kalmak ne kadar yıpratıcı gerçekten o fotoğraf her şeyi açıklıyor! ben de yaz kış korumasız çıkmam hatta güneşe çok acil bir şey yoksa hiç çıkmam, gerçekten çok çabuk etkilenirim, lekeler sivilceler çıkar. normal şartlarda hassasıyeti çok düşük olan cildim delirir güneşte... çok faydalı bilgilendirici bir yazı olmuş, eline koluna sağlık <3

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim Evrim😊😊 Güneşe zaten hassas olunca önlem alıyoruz, ben de asla koruyucusuz çıkamam. Bizim aldığımız bu önlemi, herkesin alması, alışkanlık haline getirmesi lazım.😊

      Sil
    2. Bu yorum yazar tarafından silindi.

      Sil
  13. blogunu yeni keşfettim, keşke geç kalmasaymışım:(
    dün adalarda gezerken güneş tam tepede omuzlarıma, kollarıma vurdu ve şuan yanıyor. Çok bilgilendirici bir yazı olmuş gerçekten güneşin yüzünü fazlasıyla göstermeye hazır olduğu şu günlerde umarım paylaşımın çoğu kişiye ulaşır benim gibi. Şanslıyız yeni bilgiler öğrendik, teşekkür ederiz sevgilerle.
    bende beklerim:) http://meleksalman.blogspot.com.tr/

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hoşgeldin😊
      Çoğumuzun ihmal ettiği bir şey, güneş koruyucu kullanmak, aslında alışkanlık haline getirmek gerek...
      Ben de geliyorum hemen bloğuna😊 Çok teşekkür ederim güzel sözlerin için😊😊

      Sil
  14. Canım arkadaşım bu seriye başlaman ne güzel olmuş tamda mevsimine girerken inanılmaz fayda sağlayacak çok eminim. Her ne kadar bilsemde, ben dikkat edemiyorum bu konuya, çok kızıyorum kendime hem güneşin en tepe noktasını tercih ediyorum güneşlenmek için :/

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Gonca'm desene, bu yaz seni hep kontrol edeceğim😊😊 Canım benim yüksek faktörlü koruma kullan en azından, gerçekten çok zararlı öğle saatleri canım arkadaşım😌

      Sil
  15. Ancak bu kadar etkili anlatılır ve o fotoğraf çok etkileyici kısa bir özet gibi.
    eline yüreğine sağlık

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Fotoğraf her şeyi açıklıyor gerçekten. Çok teşekkür ederim 😊😊

      Sil
  16. Çok güzel anlatmışsın. Fotoğrafta da net olarak görünüyor. Eskiden cildimi hiç korumazdım hatta yanayım diye yapmadığım şey kalmamıştı. Birgün cildim öyle lekelendi ki kıymetini o zaman anladım. Şimdi sadece lekeyi belli bir tona kadar açabiliyorum ama gitmedi😕 Yaza girmeden önce çok güzel bir bilgi olmuş.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir kez güneş zarar verdi mi, dönüşü olmuyor malesef😞 Kardeşimin sırtında da ihmalkarlığı ve bronzlaşma hevesi yüzünden çok büyük bir leke var😕 Sonrasında koruyucunun ne kadar önemli olduğunu anladı ama leke geçmiyor malesef😶 Çok teşekkürler😊😊❤️

      Sil
  17. Bu zamanda güneş bize yarar değil zarar kremsiz dışarı adım atmıyorum anında kabarıyorum😬

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merve'cim ben de mümkün değil koruyucusuz çıkamam. Kabarıyorum senin gibi... Aslında bu sayede mecbur kalıp kendimizi daha dikkatli koruyoruz😊😍❤️

      Sil
  18. kremsiz çıkmamaya çalışmama rağmen , 10 dk bile yetiyor yüzümün lekelenmesine , o sebepten sürekli keple geziyorum artık yazları :D

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kitap Eylemi, kep UVA'dan korumaz o yüzden koruyucunu yine de ihmal etmemelisin😊😊 Teşekkürler okuduğun için😊

      Sil
    2. krem sürüp , kepi öyle takıyorum canım .ÇÇD

      Sil
  19. Ause'm senin doping etkili yorumların beni çok mutlu ediyor😊😊 Bronzlaşma sevdan yoksa zaten 1-0 önde başlıyorsun ve yaz-kış koruyucu kullanma bilincin de var ki, zaten tamamdır daha ne olsun😊😊 Öpüyorum kocaman❤️❤️❤️

    YanıtlaSil
  20. Blana harikasın!!! Özellikle uva ve uvb kafa karıştırıyor :) her geçen gün yeni şeyler çıkıyor!
    Zamanlaman da harika! Tam ürün seçip alınacak zamanda!
    Eline emeğine sağlık arkadaşım!
    Çok uğraştın ama sayende daha bilinçli olacağız ;)
    Foto inanılmaz!!!!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim Dağınık Anne :)) Başınızı ne kadar ağrıttım dimi, yazdım yazıyorum diye :))
      Fotoğraf, tüm cümlelerden daha çok şey anlatıyor gerçekten.
      Öperim <3 <3

      Sil
    2. Sen baş ağrıtır mısın tedavisin sen tedavi :D
      Baş ağrıtma ihtimalini görsen kibarlıktan girişmezsin kibar arkadaşım benim :D
      Sen daha güzel anlatmışsın fotoğraf hikaye :P
      Ben de öperim :*

      Sil
  21. Canım ya muhteşem bir yazı olmuş. Ben güneş koruyucuyu düzenli kullanıyorum. En don sen de instagramdan da görmüştün thomos roth almıştım. Yaşlanmayla kesinlikle yakından alakalı, kırşehir de yazın çok yakıcı bir güneşi var ve ben buraya gelince insanların yüz hatlarının daha çizgili ve kırışık durduğunu gördüm. Ben karadenizliyim biliyorsun orası bulutlu, kıyasladığım da bizim oradaki insanların daha az çizgileri var. Özellikle çok güneşli bir şehirdeyseniz mutlaka güneş koruyucu şart.
    Çok bilgilendirici bir yazı yine. Çok ayrıntılı olmuş. Hani şu fotoyu görünce hemen gidip koruyucu süreyim diyor insan:)))

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Anne Güncesi, hava koşulları bile ne kadar etkiliyor insanı... Yaz-kış koruyucu kullanmamız şart... Peter Thomas Roth harika bir seçim zaten, markayı ben de çok beğeniyorum.
      Çok teşekkür ederim :)

      Sil
  22. Bu bilgileri kimya dersinde ogrenmismiydim, hatırlamıyorum vallahi:) Bilgilendirme harika teşekkür ediyorum. Fotoğraftaki adamın haberini okuduğumu hatırlıyorum, şaşırtıcı hakikaten!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Zülal, bir ara basında yer almıştı haberi :)) Ben de o şekilde öğrendim zaten. Ben teşekkür ederim, okuduğun için :)

      Sil
  23. Harika bir yazı olmuş canım ya adamın yüzünü görünce şok oldum bir an :)) gerçekten güneşin bu kadar zararlı olduğunu bilmiyordum :( emeğine sağlık canım <3

    YanıtlaSil
  24. Kesinlikle bu konu ile cok ilgiliyim. Uzun süre bu anlAmda araştırma yapıp makAleler okudum. Sen de çok güzel bir yAzı yazmış sın Blanacim

    YanıtlaSil
  25. Ya ben bunu daha önce nasıl görmedim nasıl okumadım :) Blana sen harikasın iyiki bana yazdın yoksa ayyaş ayyaş neyi ne için kullandığımı bilmeden kullancktm öptüm seni, kiss :)

    YanıtlaSil